Trước Olympic Paris 1924, các vận động viên (VĐV) tham gia Thế vận hội được bố trí ở khách sạn, nhà nghỉ rải rác khắp thành phố đăng cai. Điều này rất tốn kém và gây khó khăn về mặt hậu cần.
Trong cuộc họp của Ủy ban điều hành Olympic tổ chức tại Rome (Italia) năm 1923, vấn đề chỗ ở của các đoàn thể thao đã được làm rõ. Theo đó, các thành phố đăng cai chịu trách nhiệm cung cấp chỗ ở, bữa ăn cho các VĐV mỗi ngày với mức giá cố định. Chi phí do các đoàn thể thao chịu, đồng thời chịu trách nhiệm về mọi vấn đề do VĐV gây ra.
Từ lúc đăng cai, Chính phủ Pháp đã nhiệt tình ủng hộ Olympic 1924, hào phóng cung cấp ngân sách 20 triệu franc cùng một sân vận động mới cho dự án. Vì vậy, họ cũng sẵn sàng lập nên một làng Olympic ở Đại lộ Valmy, Colombes thuộc tỉnh Hauts-de-Seine, vùng ngoại ô phía tây Paris. Nơi này rất gần sân vận động chính Colombes (nay là Stade Yves-du-Manoir) để thuận tiện cho việc di chuyển.
Ngôi làng Olympic đầu tiên xuất hiện ở Thế vận hội 1924 tại Pháp.
Thoạt đầu, quyết định dựng làng Olympic tại Colombes gây ra rất nhiều chỉ trích, bởi nguy cơ lụt lội vì gần sông Seine. May mắn thay, lo lắng này đã không xảy ra. Thế nhưng mặt đất khá lầy lội, tạo nên khung cảnh không mấy sang trọng của ngôi làng gồm 66 căn nhà bằng gỗ (ở phương án B, người ta định sử dụng các toa xe lửa để làm chỗ ở).
Theo mô tả, mỗi căn nhà gồm 5 phòng, mỗi phòng có thể chứa 2 hoặc 3 VĐV. Nó cũng bao gồm một văn phòng đổi tiền, một tiệm làm tóc, một bưu điện, ki-ốt báo, dịch vụ giặt là và một dịch vụ cất giữ những đồ vật có giá trị. Trong mỗi căn nhà có chậu rửa và vòi sen dùng chung. Khi ăn uống, tất cả tới phòng ăn chung, nơi họ được phục vụ bữa sáng và hai bữa ăn nóng mỗi ngày kèm nước khoáng, bia hoặc nửa chai rượu.
Trên lý thuyết, mọi thứ trông khá ổn. Chỉ khác ngày nay, làng Olympic không dành cho tất cả, mà chỉ nam giới. 135 VĐV nữ, chỉ chiếm 4% trong tổng số 3.089 VĐV dự Olympic 1924, buộc phải lưu trú trong các khách sạn tại Paris.
Làng Olympic 1924 được tạo bởi các căn nhà gỗ trên nền đất ẩm ướt.
Những căn nhà này bị tháo dỡ vào tháng 8/1924, chưa đầy 1 tháng sau khi Olympic kết thúc.
Cũng không phải đoàn thể thao nào cũng ở trong làng Olympic. Ví dụ như Mỹ, họ chọn lâu đài Rocquencourt ở Yvelines. Chỉ một số VĐV đen đủi mới phải di chuyển vào làng vì lâu đài hết chỗ.
Johnny Weissmuller là một trong số đó. Sau anh này giành tới 4 huy chương bơi lội, với một Huy chương Vàng ở nội dung 100m bơi tự do. Nhân tiện, khi giải nghệ, Weissmuller trở thành ngôi sao Hollywood khi thủ vai Tarzan trong mười hai bộ phim truyện từ năm 1932 đến năm 1948.
Ngoài ra một số đoàn kinh tế eo hẹp sẽ được sắp xếp ở một ngôi làng phụ, là doanh trại mượn từ Bộ Chiến tranh. Mức giá quy định ở làng Olympic là 30 franc cho chỗ ở và 25 franc cho ba bữa ăn mỗi người mỗi ngày. Tính tổng 25 ngày diễn ra Thế vận hội 1924, chi phí cho một người là 750 franc, tương đương 790 euro ngày nay (khoảng 21,6 triệu đồng).
Các VĐV của đoàn Nhật Bản bên trong một căn nhà thuộc làng Olympic 1924.
Mức giá ấy có tương xứng với những gì VĐV được hưởng hay không, thật khó trả lời. Nhật báo Le Siecle thời kỳ đó thì nói không. Họ mô tả các căn nhà gỗ như những túp lều dựng tạm trong thời chiến, và các bữa ăn, dù cố gắng để phù hợp với khẩu vị từng đoàn, có vị rất tệ. Có thể đây chính là lý do đoàn Anh đã mang theo đầu bếp riêng, dù Pháp được ca ngợi là cái nôi văn hóa của nền ẩm thực châu Âu.
Dù sao, tất cả đã trở thành lịch sử. Thật tiếc khi làng Olympic đã bị tháo dỡ ngay khi Thế vận hội 1924 kết thúc. Không còn bất cứ dấu tích nào của nó ngoài những bức ảnh.
100 năm sau, ngôi làng Olympic khác được mọc lên phục vụ Thế vận hội 2024. Nó nằm ở Saint-Denis, điểm kết nối ba vùng ngoại ô phía bắc Paris, cung cấp nhà ở hiện đại cho gần 15.000 VĐV và cao điểm phục vụ tới 60.000 bữa ăn mỗi ngày. Sau Olympic, ngôi làng sẽ trở thành khu dân cư mới, cung cấp 2.800 căn hộ cho khoảng 6.000 người, trong đó 25% là nhà ở xã hội, bên cạnh các cơ sở giải trí, thương mại, cộng đồng và giáo dục với 6.000 việc làm.
Trong cuộc họp của Ủy ban điều hành Olympic tổ chức tại Rome (Italia) năm 1923, vấn đề chỗ ở của các đoàn thể thao đã được làm rõ. Theo đó, các thành phố đăng cai chịu trách nhiệm cung cấp chỗ ở, bữa ăn cho các VĐV mỗi ngày với mức giá cố định. Chi phí do các đoàn thể thao chịu, đồng thời chịu trách nhiệm về mọi vấn đề do VĐV gây ra.
Từ lúc đăng cai, Chính phủ Pháp đã nhiệt tình ủng hộ Olympic 1924, hào phóng cung cấp ngân sách 20 triệu franc cùng một sân vận động mới cho dự án. Vì vậy, họ cũng sẵn sàng lập nên một làng Olympic ở Đại lộ Valmy, Colombes thuộc tỉnh Hauts-de-Seine, vùng ngoại ô phía tây Paris. Nơi này rất gần sân vận động chính Colombes (nay là Stade Yves-du-Manoir) để thuận tiện cho việc di chuyển.
Ngôi làng Olympic đầu tiên xuất hiện ở Thế vận hội 1924 tại Pháp.
Thoạt đầu, quyết định dựng làng Olympic tại Colombes gây ra rất nhiều chỉ trích, bởi nguy cơ lụt lội vì gần sông Seine. May mắn thay, lo lắng này đã không xảy ra. Thế nhưng mặt đất khá lầy lội, tạo nên khung cảnh không mấy sang trọng của ngôi làng gồm 66 căn nhà bằng gỗ (ở phương án B, người ta định sử dụng các toa xe lửa để làm chỗ ở).
Theo mô tả, mỗi căn nhà gồm 5 phòng, mỗi phòng có thể chứa 2 hoặc 3 VĐV. Nó cũng bao gồm một văn phòng đổi tiền, một tiệm làm tóc, một bưu điện, ki-ốt báo, dịch vụ giặt là và một dịch vụ cất giữ những đồ vật có giá trị. Trong mỗi căn nhà có chậu rửa và vòi sen dùng chung. Khi ăn uống, tất cả tới phòng ăn chung, nơi họ được phục vụ bữa sáng và hai bữa ăn nóng mỗi ngày kèm nước khoáng, bia hoặc nửa chai rượu.
Trên lý thuyết, mọi thứ trông khá ổn. Chỉ khác ngày nay, làng Olympic không dành cho tất cả, mà chỉ nam giới. 135 VĐV nữ, chỉ chiếm 4% trong tổng số 3.089 VĐV dự Olympic 1924, buộc phải lưu trú trong các khách sạn tại Paris.
Làng Olympic 1924 được tạo bởi các căn nhà gỗ trên nền đất ẩm ướt.
Những căn nhà này bị tháo dỡ vào tháng 8/1924, chưa đầy 1 tháng sau khi Olympic kết thúc.
Cũng không phải đoàn thể thao nào cũng ở trong làng Olympic. Ví dụ như Mỹ, họ chọn lâu đài Rocquencourt ở Yvelines. Chỉ một số VĐV đen đủi mới phải di chuyển vào làng vì lâu đài hết chỗ.
Johnny Weissmuller là một trong số đó. Sau anh này giành tới 4 huy chương bơi lội, với một Huy chương Vàng ở nội dung 100m bơi tự do. Nhân tiện, khi giải nghệ, Weissmuller trở thành ngôi sao Hollywood khi thủ vai Tarzan trong mười hai bộ phim truyện từ năm 1932 đến năm 1948.
Ngoài ra một số đoàn kinh tế eo hẹp sẽ được sắp xếp ở một ngôi làng phụ, là doanh trại mượn từ Bộ Chiến tranh. Mức giá quy định ở làng Olympic là 30 franc cho chỗ ở và 25 franc cho ba bữa ăn mỗi người mỗi ngày. Tính tổng 25 ngày diễn ra Thế vận hội 1924, chi phí cho một người là 750 franc, tương đương 790 euro ngày nay (khoảng 21,6 triệu đồng).
Các VĐV của đoàn Nhật Bản bên trong một căn nhà thuộc làng Olympic 1924.
Mức giá ấy có tương xứng với những gì VĐV được hưởng hay không, thật khó trả lời. Nhật báo Le Siecle thời kỳ đó thì nói không. Họ mô tả các căn nhà gỗ như những túp lều dựng tạm trong thời chiến, và các bữa ăn, dù cố gắng để phù hợp với khẩu vị từng đoàn, có vị rất tệ. Có thể đây chính là lý do đoàn Anh đã mang theo đầu bếp riêng, dù Pháp được ca ngợi là cái nôi văn hóa của nền ẩm thực châu Âu.
Dù sao, tất cả đã trở thành lịch sử. Thật tiếc khi làng Olympic đã bị tháo dỡ ngay khi Thế vận hội 1924 kết thúc. Không còn bất cứ dấu tích nào của nó ngoài những bức ảnh.
100 năm sau, ngôi làng Olympic khác được mọc lên phục vụ Thế vận hội 2024. Nó nằm ở Saint-Denis, điểm kết nối ba vùng ngoại ô phía bắc Paris, cung cấp nhà ở hiện đại cho gần 15.000 VĐV và cao điểm phục vụ tới 60.000 bữa ăn mỗi ngày. Sau Olympic, ngôi làng sẽ trở thành khu dân cư mới, cung cấp 2.800 căn hộ cho khoảng 6.000 người, trong đó 25% là nhà ở xã hội, bên cạnh các cơ sở giải trí, thương mại, cộng đồng và giáo dục với 6.000 việc làm.
Theo Thanh Hải (Tiền Phong)
