Pele: Đơn giản là “vua bóng đá”

[notAbot]

Có nhiều cầu thủ giỏi, một số ít hơn những cầu thủ được gọi là vĩ đại, nhưng chỉ có duy nhất một người được gọi là "Vua bóng đá" mà thôi. Ông là Edson Arantes do Nascimento, được biết đến nhiều hơn với cái tên Pele.

Kỳ 1 - Pele: "Tôi ghét nhất bị gọi là Pele"





Đã đến tuổi thất thập cổ lai hy, Pele vẫn khỏe mạnh và có mặt ở nhiều sự kiện thể thao. Và đi đến đâu, Pele cũng được đón tiếp rất nồng nhiệt. Những di sản mà Pele để cho đời không chỉ dừng lại trong lĩnh vực bóng đá. Ông còn là một nhạc sĩ viết nhạc trẻ em, một diễn viên và một gương mặt quảng cáo cho... Viagra!



* Ông có nhớ lần đầu tiên mình đá một quả bóng?

Tất nhiên tôi nhớ. Khi ấy tôi 6 tuổi, ngay đúng ngày sinh nhật của mình. Bố tôi đang là cầu thủ ở một CLB địa phương tên là Bauru, ở gần Sao Paolo. Nhưng thời ấy dễ gì kiếm được một quả bóng da, nó quá đắt đỏ so với thu nhập của bố tôi. Thế là đúng ngày sinh nhật, một trong những đồng đội của bố tôi - tên là Sosa - đã tặng cho tôi một quả bóng da đầu tiên trong đời.

Đấy là lần đầu tôi biết đến cảm giác được đá quả bóng thật. Trước đó chúng tôi lấy vở và giấy, hoặc sang hơn là vỏ bưởi để tết thành quả bóng. Đấy là một thời đại hoàn toàn khác. Giờ thì bạn đã có bóng da, bóng nhựa, đủ thứ trên đời.

Một thời gian sau nữa, khi tôi đã 12 hay 13 tuổi, chúng tôi đến sân tập. Cuối mỗi buổi tập, các cầu thủ thường đá một quả bóng ra khỏi sân tập để bọn trẻ nghèo khổ được tiếp xúc với một quả bóng thật mà không phải bỏ tiền mua.



* Edson Arantes do Nascimento, nghe bảo tên ông dài đến mức ông phải đổi sang biệt danh Pele để ký tên cho lẹ?

Không, không, làm gì có. Tôi sẵn sàng ký trọn vẹn tên mình dù cho mất cả một ngày. Pele là biệt danh từ khi tôi còn đi học ở Sao Paolo. Tôi chả biết vì sao mình lại được gọi là như vậy cả.

Lúc ban đầu khi bị bạn bè gọi là Pele, tôi tức vô cùng, tôi sẵn sàng đánh nhau để chúng đừng gọi nữa. Khi ấy tôi mới 5 tuổi, nhưng hung hăng lắm. Tôi hét vào mặt chúng: "Tao tên là Edson".

Edson là tên do bố tôi đặt, dựa trên nhà khoa học người Mỹ rất nổi tiếng vào thời đấy là Thomas Edison. Vậy nhưng chả có ai dùng cái tên Edson ấy cả. Chúng cứ: "Ê, Pele ra đây chơi". Riết rồi... quen hồi nào không hay. Bây giờ tôi lại thấy cái tên ấy... thú vị, dễ gọi, dễ đọc, có 4 chữ cái thôi. Và tôi chợt nghĩ: Pele có lẽ là cái tên mà Chúa đặt cho mình.

Huyền thoại bóng đá người Brazil - Pele​

* Bao giờ thì ông nhận ra mình giỏi hơn bất kỳ cầu thủ nào trên đời?

Thật ra tôi chả bao giờ nhận ra hay tự nhận gì cả. Bố tôi chơi bóng tại Sao Paolo, mọi người biết cả. Ban đầu tôi được biết đến với tư cách là con trai của Dondinho. Đến khi 12, 13 hay 14 gì đây, mọi người nói với nhau: "Thằng bé của Dondinho đã cũng được lắm đấy" chứ đâu có nói: "Pele đá tốt" đâu.

Khi 16 tuổi, một người bạn của bố tên là [Valdemar] de Brito, đã rủ tôi đến dự buổi tuyển lựa cầu thủ của Santos. Ngay tuần đầu tiên họ đã nói: "OK, chúng tôi sẽ ký hợp đồng với cậu, cậu sẽ ở lại đây ngay từ hôm nay".

Từ ấy, tôi bắt đầu nhận ra mình đá cũng được, bởi vì Santos là đội nổi tiếng toàn quốc mà. Rồi tôi bước vào tập luyện, sinh hoạt, thi đấu, có thời gian đâu mà xem mình đứng ở đâu.

16 tuổi, tôi đá trận chính thức đầu tiên cho Santos. Chỉ 1 tháng sau tôi được vào đội tuyển quốc gia. Trận đầu tiên là trên sân Maracana và đối thủ là Argentina. Tôi ghi 1 bàn. Đến khi 17, họ triệu tập tôi vào danh sách dự World Cup và tôi trở thành cầu thủ trẻ tuổi nhất vô địch thế giới. Nhưng tôi cũng chả dừng lại để tự sướng: "Mình giỏi quá, mình là số 1".

Tôi chưa từng so sánh bản thân mình với bất kỳ cầu thủ nào. Bố tôi vẫn hay nói: "Chúa đã bạn cho con món quà: đó là tài năng chơi bóng. Thế thì con hãy giữ món quà ấy cho riêng mình, phải chuẩn bị để luôn có phong độ tốt để không ai có thể ngăn chặn con trên sân". Tôi giữ lời khuyên của bố theo mình đến suốt đời.



* Ông còn giữ ký ức gì của kỳ World Cup 1958?

Khi ấy tôi mới 17 tuổi, nhưng tôi nhớ mọi thứ rất, rất rõ ràng. Lý do đầu tiên: đấy là một kỳ World Cup rất thành công. Lý do thứ 2: đấy là lần đầu tiên tôi rời khỏi Brazil.

Tôi nhớ là sau trận chung kết, tôi quá vui mừng vì mình được thi đấu và đội nhà thì vô địch đến mức chỉ muốn gọi điện ngay về cho gia đình. Tôi muốn báo tin này cho họ vì thời ấy chỉ có duy nhất một phương tiện để theo dõi là radio mà thôi.

Tôi đã hỏi các phóng viên: "Tôi có thể tìm điện thoại ở đâu nhỉ? Tôi muốn gọi cho bố". Nhưng chả ai có điện thoại cả. Vì thế tôi phải chờ sang đến hôm sau mới gọi về được.

Tôi còn nhớ mình nói: "Chào bố! Chúng ta vô địch, vô địch rồi bố ơi!". Tất cả các cầu thủ đều xếp hàng để được gọi về nhà và nói những câu tương tự thế thôi. Ngày nay, nếu một cầu thủ ghi bàn, anh ta sẽ chạy đến camera và nói: "Mẹ ơi, con ghi bàn rồi nè". Hình ảnh sẽ được trực tiếp đến người mẹ. Thời của tôi, mọi thứ khó khăn hơn rất nhiều.



* Dự World Cup khi mới 17 tuổi, ông có lời khuyên nào dành cho những cầu thủ trẻ?

Tôi xin trao cho họ lời khuyên của bố tôi. Ông nói: "Khi còn trẻ và lần đầu xuất hiện tại sân chơi lớn, mọi người đều sẽ khen con là số 1. Nhưng nếu con nghĩ những lời khuyên ấy là thật thì con sẽ hỏng ngay".

Những người trẻ tuổi hãy quên đi việc mọi người nói gì. Hãy là chính mình, hãy chuẩn bị thật tốt, đừng bao giờ nghĩ mình giỏi. Hãy nghĩ về những gì mình có thể học hỏi, cải thiện, để có thể trở thành một người giỏi hơn. Giỏi hơn ở đây là giỏi hơn chính mình, chứ không phải giỏi hơn ai cả.

Lý lịch trích ngang Tên đầy đủ: Edson Arantes do Nascimento Ngày sinh: 21-10-1940 Nơi sinh: Tres Coracoes, Brazil Cao: 1,73 m Các CLB đã thi đấu 1956–1974 Santos 638 trận (619 bàn) 1975–1977 New York Cosmos 56 (31) Sự nghiệp quốc tế 1957–1971 Đội tuyển Brazil 92 (77) Các danh hiệu Vô địch World Cup các năm 1958, 1962, 1970 Vô địch Copa Libertadores 1962, 1963 Cúp Liên Lục địa: 1962, 1963 Vô địch Brazil: 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1968 Cầu thủ trẻ hay nhất World Cup 1958 Cầu thủ hay nhất World Cup 1970 Kỷ lục Guinness cho: - Cầu thủ ghi nhiều bàn nhất sự nghiệp (1.283 bàn) - Vô địch World Cup nhiều nhất - Lập nhiều hat-trick nhất (92)

 

[notAbot]

Pele: "Tôi đã bị trầm cảm đến mức định giải nghệ"



* Ông nghĩ gì khi Gordon Banks thực hiện pha cứu thua tuyệt vời nhất qua mọi thời đại để cản phá cú đánh đầu của ông (tại World Cup 1970)?

Thật lạ kỳ khi đã mấy chục năm rồi mà vẫn có người gặp tôi và nhắc lại pha cứu thua ấy. Không chỉ riêng ở Anh, mà trên toàn thế giới nữa. Kỳ World Cup ấy tôi ghi được nhiều bàn, nhưng chả ai chịu nhớ những bàn ấy cả.

Thỉnh thoảng tôi xem TV và họ tiếp tục chiếu đi chiếu lại pha cứu thua này trong những chương trình về World Cup. Tôi cứ tự hỏi: "Kỳ lạ nhỉ? Sao họ không chiếu những pha ghi bàn của mình" (cười to).

Nhưng nếu nhìn từ một góc độ khác, nếu cú đánh đầu ấy thành bàn thì bây giờ dám mọi người cũng quên mất rồi. Khi đánh đầu xong, tôi đã đinh ninh đấy là một bàn thắng. Trong băng ghi hình bạn cũng có thể thấy, tôi nhảy lên và hô: "Goal". Nhưng chữ "Goal" còn chưa dứt thì Banks đã thực hiện một pha cứu thua tuyệt vời rồi. Pha bóng ấy cho thấy người ta vẫn nhớ đến nhiều thứ trong một trận bóng, chứ không chỉ riêng những pha ghi bàn.



* Thời điểm tồi tệ nhất sự nghiệp của ông là khi nào?

Đấy là chấn thương trong trận gặp Bồ Đào Nha tại 1966. Chúng tôi vô địch World Cup 1958 và 1962 và đến với World Cup 1966 với đội hình rất mạnh. Mọi cầu thủ đều tin rồi mình sẽ mang Cúp vàng thế giới về nhà.

Rồi tôi bị chấn thương và Brazil lỡ hẹn với chức vô địch. Tôi đã rất buồn, buồn đến mức độ trầm cảm. Khi ấy tôi còn nghĩ mình sẽ không thể trở lại sân cỏ nữa. Sẽ không có kỳ World Cup nào nữa đâu, tôi nghĩ, 3 là đủ rồi.

Nhưng 2 năm sau đó, tôi lấy lại thăng bằng và chơi hay trở lại trong màu áo Santos. Tôi nói: "OK, mình sẽ đến World Cup 1970". Rồi 1970 trở thành World Cup tốt nhất của tôi. Vì thế, 1966 là thời điểm tăm tối nhất, nhưng tôi đã có cơ hội để trở lại và sau đó giã từ theo cách tốt nhất.

Đứng dậy sau khó khăn để tiếp tục gặt hái vinh quang​

* Ông đã ghi đến hơn 1.000 bàn trong sự nghiệp, ông có bàn nào yêu thích không?

Mọi người cứ hỏi đi hỏi lại câu ấy với tôi hoài. Thật khó để chọn. Nhưng có lẽ tôi sẽ chọn bàn thứ 1.000 của mình. Bạn sẽ trông đợi một cú "xe đạp chổng ngược", hay một quả đánh đầu như quả vào lưới Italia tại World Cup 1970, nhưng tôi sẽ chọn bàn thứ 1.000 đến từ chấm 11m vì tôi tin Chúa đã góp tay vào tình huống ấy.

Có lẽ từ trên cao, Ngài đã nghĩ: "OK, hãy để cho trận đấu dừng lại để mọi người đều có thể theo dõi pha ghi bàn ấy". Vì bạn nghĩ xem, nếu pha ghi bàn ấy đến từ một tình huống bóng "sống", một cú "xe đạp chổng ngược" hay một pha đánh đầu thì có thể vài người sẽ bỏ lỡ nó. Khi ấy họ đang ăn bắp rang, rời khỏi màn hình, hay... lơ đãng chẳng hạn. Nhưng với một quả phạt đền, tất cả đều phải xem. Tôi nghĩ bàn thứ 1.000 đẹp nhất vì những cảm xúc mà nó mang lại. Tôi đứng đó, giữa một rừng 125.000 khán giả đang hò hét: "Pele, Pele". Chân tôi run rẩy, nhưng tôi đã thành công.



* Nhiều nhà bình luận tin rằng thể hiện của ông trong bộ phim Escape to Victory phải xứng đáng có một đề cử Oscar. Ông có ngạc nhiên vì mình không được không?

(Cười to). Như tôi từng nói, nếu bạn có một HLV giỏi, bạn sẽ có một màn trình diễn giỏi. HLV của tôi trong phim ấy là John Huston. Nhưng chúng tôi không chờ đợi gì vào Oscar cả. Đơn giản là tất cả cố làm một phim thật hay thôi.



* Ai là hậu vệ giỏi nhất mà ông từng đối mặt?

Tôi không chọn được. Mọi người đều thấy khi tôi vào sân, đối phương luôn cử hậu vệ tốt nhất của họ theo kèm tôi. Khi chúng tôi chơi với tuyển Đức, Beckenbauer là người nhận trách nhiệm ấy. Ông ấy rất giỏi, cực kỳ thông mình và rất khó đánh bại. Còn với đội tuyển Anh thì đấy là Bob. Bobby Moore cũng rất tuyệt vời. Vâng, tôi nghĩ Bob là người giỏi nhất.



* Có bao giờ ông phải trả tiền để vào xem một trận đấu?

Không. Hoàn toàn không. Ngay cả khi còn bé, đội bóng của bố cũng cho tôi vé xem miễn phí.



* Theo ông, ai là cầu thủ vĩ đại nhất qua mọi thời đại?

Mọi thời đại ư? Pele. Rõ ràng là Pele. Tôi ngưỡng mộ ông ta vô cùng.



* Có người bảo ông không phải là cha đẻ của cú "xe đạp chổng ngược" (bicycle kick)?

Đúng vậy. Từ rất lâu trước đó đã có một người rất hay tung ra cú đá này, đấy là Leonidas. Ông ấy là một tiền đạo, có cách chơi tương tự như tôi và là người đầu tiên tung ra cú "xe đạp chổng ngược". Khi còn trẻ tôi đã nỗ lực tập luyện cú đá này và sau đó trở nên thành thục. Ở Brazil, bọn trẻ cũng đều cố tập luyện cú đá này.



* Vì sao không bao giờ ông bước chân vào lĩnh vực huấn luyện?

Đầu tiên là vì tôi đã chơi bóng suốt 35 năm. Khi giải nghệ, tôi đã đến New York Cosmos để phát triển bóng đá tại Mỹ. Tôi đã dừng lại để suy nghĩ: mình đã làm cầu thủ suốt cả cuộc đời rồi, nếu làm HLV thì cũng sẽ có nhiều đề nghị, nhưng như vậy còn gì là cuộc sống nữa. Làm một HLV bạn còn cực hơn cầu thủ, phải trông coi mọi thứ và không có thời gian để làm những điều mình thích.

Tôi nhận được nhiều đề nghị từ trong nước, ở châu Âu và cả châu Phi, nhưng tôi chưa từng muốn trở thành HLV. Kể cả Chủ tịch FIFA, tôi cũng không muốn làm.

 

[notAbot]

Pele: "Cầu thủ bây giờ chỉ yêu tiền"



* Có bao giờ ông hối tiếc vì mình đã không sang châu Âu? Hay là tại ông không có đề nghị nào?

Tôi có nhiều đề nghị từ châu Âu chứ, nhưng tôi cảm thấy ổn tại Santos. Một khác biệt rất lớn so với những ngày nay là tiền. Ngày nay các CLB châu Âu trả bạn nhiều tiền đến mức bạn không thể từ chối, thời ấy không vậy.

Giai đoạn cuối của sự nghiệp, tôi nhận được 2 đề nghị rất hậu hĩnh: một từ Real Madrid và một từ [Giovanni] Agnelli của Juventus. Thậm chí Agnelli còn đề nghị cho tôi cổ phần của hãng FIAT nếu tôi đồng ý ký với Juventus. Đấy là lúc FIAT vừa mở một chi nhánh ở Brazil và họ muốn có tôi thể phát triển thương hiệu.

Khi ấy, đã có 3-4 cầu thủ Brazil sang châu Âu rồi. Đấy là Altafini (từ Palmeiras sang Milan), là Julinho Botelho (từ Palmeiras sang Fiorentina), rồi sau đó là Didi và Vava. Nhưng tôi đang rất hài lòng với cuộc sống tại Santos và không muốn thay đổi.

Bây giờ, cầu thủ thật buồn cười. Họ hôn lên logo của CLB rồi nói: "Tôi yêu Manchester", nhưng 1 năm sau thì họ nói: "Tôi yêu Roma". Thật ra họ chả yêu CLB, họ chỉ yêu tiền, đấy là lý do họ ra đi. Nhưng OK, đấy là lựa chọn của họ. Vào một thời điểm nào đó, cầu thủ buộc phải chọn hoặc là đội bóng hoặc là tiền.



* Trên báo chí, mối quan hệ giữa ông và Maradona xem chừng rất gay gắt. Thế khi gặp nhau thì 2 người thế nào?

Chúng tôi chả có vấn đề gì cả. Đấy chỉ là cây chuyện của báo chí thôi. Tôi còn đến dự trận đấu chia tay của cậu ấy cơ mà. Có cả một bữa tiệc lớn và tôi cũng tham gia.

Vấn đề là Maradona thích nói chuyện và thỉnh thoảng cậu ấy bị báo chí khai thác. Nhưng tôi không có bất kỳ vấn đề gì với cậu ấy. Chúng tôi không phải bạn bè, nhưng càng không đố kỵ gì. Maradona là một cầu thủ vĩ đại, nhưng cậu ấy lạc lối bởi ma túy. Thật đáng tiếc. Nhưng tôi vẫn cầu nguyện để Maradona vượt qua tất cả và trở về cuộc sống bình thường.

Pele và Maradona thân thiết ngoài đời​

* Thế ngoài bóng đá ông thích làm gì? Sở thích của ông là gì?

Tôi đam mê viết nhạc cho trẻ em, những bài hát Samba. Tôi cũng thích câu cá. Brazil toàn hồ, sông, suối, bạn sẽ có đủ mọi nơi để câu cá. Tôi có một nông trại gần Sao Paolo với một cái hồ lớn, nơi ấy có thể câu được cá hồi.

Khi còn chơi cho đội tuyển Brazil, chúng tôi thường phải du đấu nhiều. Cầu thủ thích chơi billards, đánh bài, còn tôi chỉ thích ngồi với cây guitar để viết nhạc. Trước đây tôi đã phát hành một số bài hát, thậm chí ra CD nhạc riêng.



* Với những người chuẩn bị du lịch sang Brazil, ông sẽ khuyên họ đi đâu?

Brazil rộng vô cùng và còn tùy thuộc bạn muốn gì nữa. Nhưng với những người châu Âu, tôi nghĩ họ nên đến Amazon, có rất nhiều thứ đẹp. Chúng tôi có Manaus, một thành phố lớn và đáng yêu, có nhiều thứ mới lạ.



* Ông từng bảo một đội châu Phi sẽ vô địch World Cup trước năm 2000. Nhưng giờ thì các đội bóng châu Phi đang ở đâu rồi?

Tôi chưa từng nói vậy bao giờ, chính báo chí đã dựng nên chuyện đó. Tôi chỉ nói châu Phi sản xuất ra nhiều cầu thủ giỏi, những người này sang châu Âu học hỏi và các đội tuyển tại châu lục này sẽ trở nên mạnh hơn.

Tôi có nói các đội bóng châu Phi rất tài năng và có cơ hội, có tiềm năng, chứ tôi không nói họ sẽ vô địch. Nếu phải chọn thì rõ ràng những CLB châu Phi có cơ hội làm nên chuyện hơn những đội châu Á.



* Nếu được chọn một cầu thủ trong đội hình Brazil vô địch World Cup 2002 vào đội hình chơi World Cup 1970, ông sẽ chọn ai? Vì sao vậy?

Để xem nào. Họ có 2-3 cầu thủ giỏi gì đây. Có thể tôi chọn Ronaldo, Ronaldo rất giỏi. Nhưng không, năm 1970 thủ môn của chúng tôi (Felix) không được hay mấy nên tôi sẽ chọn Marcos.



* Vì sao ông lại nhận lời để quảng bá cho một loại thuốc trị chứng rối loạn cương dương?

Tôi nhận lời vì bác sĩ của hãng Pfizer muốn giáo dục các thanh niên trên toàn thế giới. Họ muốn nói đây không phải là thuốc để uống trong các hộp đêm mà là một loại thuốc dành cho tim mạch.

Những người trẻ tuổi gặp nhiều vấn đề về sinh lý và thông điệp là hãy đến tìm một bác sĩ, đừng dùng thuốc như ăn quả nho. Tôi chỉ muốn làm những điều tốt đẹp cho mọi người. Tôi không biết vì sao, những mẩu quảng cáo này thật sự đã rất phổ biến trên thế giới sau đó.



* Theo ông ai là cầu thủ hay nhất thế giới hiện nay?

Tôi không muốn nói, vì nếu tôi nói thì báo chí lại viết: "Pele bảo là cầu thủ X là số 1". Như thế thì truyền thông sẽ tạo thêm áp lực cho họ. Với tôi cầu thủ hay nhất phải là người có được sự ổn định liên tục qua nhiều năm. Đấy là lý do tôi sẽ chọn cái tên Zidane. Ronaldinho cũng giỏi, có những kỹ năng tuyệt vời, nhưng anh ấy không trụ được đủ lâu ở đỉnh cao.



* Ông có thể dự báo một ngày mà giải vô địch Brazil cũng mạnh như các giải vô địch châu Âu?

Rất không may là không. Tôi từng làm Bộ trưởng Thể thao của Brazil và có xung đột với lãnh đạo của các CLB. Khâu tổ chức của các CLB lẫn giải vô địch Brazil không tốt. Có quá nhiều tham nhũng, đấy là lý do nhiều CLB lớn như Botafogo, Vasco da Gama, Flamengo sa sút, dù họ có lực lượng CĐV đông đảo hàng đầu thế giới.



* Ông nghĩ sao về Jose Mourinho?

Ông ấy có cá tính mạnh mẽ, nhưng chưa bao giờ cầm quân cho một đội tuyển quốc gia, nên tôi chưa thể phán xét một cách khách quan được.