Đó chuyện xảy ra hơn 35 năm trước, một sự cố đã phơi bày thực trạng máy bay dân dụng lão hóa của thế giới hàng không. Nóc một chiếc Boeing 727-200 thuộc hãng hàng không Aloha Airlines (Mỹ) đã bật tung khỏi thân máy bay ngay giữa lưng chừng trời.
Khi vụ việc xảy ra, chuyến bay số hiệu 243 đang trên đường bay đến đảo Honolulu, Hawaii. Khi máy bay cất cánh được 23 phút — ở độ cao 7.300 mét, một tiếng nổ lớn bất ngờ vang lên. Đi kèm với đó, một phần nhỏ của nóc phi cơ bị nứt vỡ. Kết quả là lực nén đã xé toạc một mảng nóc lớn của chiếc máy bay phản lực Boeing 737-200. Toàn bộ hành khách ngồi ở 5 hàng ghế đầu tiên không có gì che chắn ngoài bầu trời xanh phía trên họ.
Không khí có áp suất trong cabin bục vào bầu khí quyển đã kéo tuột một tiếp viên hàng không ra ngoài không trung, khiến chiếc máy bay cùng 94 người khác rơi vào một cơn lốc xoáy. Nữ tiếp viên không may mắn đó chính là Clarabelle Lansing, người đang phục vụ ở khoang hạng nhất.
William Flanigan, một kỹ sư hàng không vũ trụ 54 tuổi người Mỹ, kể lại: "Tôi và vợ đang trong chuyến đi kỷ niệm 21 năm ngày cưới đến Hawaii. Nữ tiếp viên ấy vừa đưa cho vợ tôi một ly đồ uống. Cô dừng lại và nói với rằng chúng tôi đang hạ độ cao. Và sau đó, vèo một cái, cô ấy đã biến mất. Tay chúng tôi chỉ vừa chạm vào nhau thì sự việc xảy ra".
Joy Flanigan, vợ của William, ngồi ở ghế 2-C ngay bên cạnh cửa sổ, ngã dúi vào khay để đồ uống và chảy đầy máu. Trong khi đó, chồng của bà thì nhìn thấy bầu trời và đại dương không ngừng chao đảo trước mắt. Họ sợ tái mét và chộp chặt lấy tay nhau.
Sự cố hy hữu đã khiến cả máy bay rơi vào hỗn loạn. Tuy nhiên, trong thời điểm ngàn cân treo sợi tóc, phi công Robert Schornstheimer, 42 tuổi, là người hiếm hoi còn giữ được sự bình tĩnh và tỉnh táo tuyệt đối. Là một cựu chiến binh đã 12 năm làm việc cho hãng hàng không Aloha, ông không thể quan tâm đến bất cứ điều gì ngoại trừ việc áp suất cabin bị mất rất lớn, máy bay đang rơi xuống rất nhanh. Ông nỗ lực chiến đấu để giữ cho chiếc Boeing tiếp tục bay trong khi chuẩn bị hạ cánh khẩn cấp, một nỗ lực phi thường khi đó.
Và phép màu đã xảy ra. Chiếc máy bay chở gần 100 người đã thành công hạ cánh tại sân bay Kahului trên đảo Maui.
Phi hành đoàn đã hạ cánh thành công máy bay, cứu mạng 94 người. Ảnh: Newfoxy
Mức độ hư hỏng cấu trúc của chiếc Boeing 737-200 có thể nhìn thấy rõ từ vị trí mũi: nó rủ xuống khoảng một mét! Tuy nhiên, thật đáng kinh ngạc, chiếc phi cơ vẫn bay và có thể điều khiển được. Khi giảm tốc độ, tổ bay nhận thấy họ có thể giao tiếp với nhau bằng cách hét to lên, và họ đã phối hợp nhịp nhàng để hạ cánh máy bay.
"Sự bình tĩnh và chuyên nghiệp của phi hành đoàn khi đối mặt với tình huống ngàn cân treo sợi tóc như vậy đã nói lên rất rõ về kỹ năng bay của họ", tạp chí Flight Safety Australia (An toàn bay Australia) viết.
Nhờ sự chuyên nghiệp và bình tĩnh của phi hành đoàn, chiếc máy bay đã được hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Kahului trên đảo Maui của Hawaii.
Tại đó, đội cứu hộ tiếp ứng 65 hành khách và thành viên đoàn bay trong tình trạng bị thương, riêng tiếp viên hàng không Clarabelle Lansing mất tích. Thi thể của cô không bao giờ được tìm thấy.
Hành khách được đưa khỏi chiếc máy bay mất nóc vẫn chưa hết hoảng sợ.
Trước khi vụ tai nạn xảy ra, Chương trình Đánh giá Lão hóa Đội bay của Boeing đã đưa ra khuyến nghị cho các nhà khai thác về hoạt động kiểm soát ăn mòn và kiểm tra cấu trúc hoàn chỉnh. Khuyến nghị được đưa ra dựa trên ít nhất bốn máy bay đã hoạt động nhiều thời gian. Trong đó, họ cũng nhấn mạnh việc kiểm tra chi tiết các khớp nối quan trọng trên tất cả các máy bay đã trải qua hơn 40.000 chu kỳ bay.
Chiếc Boeing 737-200 nói trên được chế tạo vào năm 1969 và được giao hàng mới nguyên cho Aloha Airlines. Mặc dù, tổng số giờ bay tích lũy của nó là 35.496 giờ bay, không quá nhiều tính đến thời điểm xảy ra tai nạn, nhưng số chuyên bay mà Boeing 737-200 trải qua lại lên đến hơn 89.000 chuyến. Trung bình, cứ mỗi 20 phút, nó lại có một chuyến, chủ yếu là từ hòn đảo này sang hòn đảo khác thuộc quần đảo Hawaii.
Ấn bản tháng 4/2008 của tạp chí Flight Safety Australia đã lý giải chi tiết về kết cấu thân máy bay của chiếc Boeing 737, cũng như nguyên nhân tại sao một bộ phận được thiết kế để chịu được vết nứt dài tới 110cm, lại đổ sụp khi các vết nứt nhỏ hơn kết hợp lại, khiến phần nóc của khoang hành khách bị bung ra hoàn toàn.
Trục vớt mảnh vỡ từ máy bay của Aloha Airlines.
Vụ việc kinh hoàng đã để lại một bài học lớn về các nguyên nhân khả dĩ có thể xảy ra trong tai nạn hàng không. Chuyến bay này có lẽ đã thiệt hại nhiều hơn nếu không nhờ có sự bình tĩnh và kỹ năng của các phi công. Cả cơ trưởng Robert Schornstheimer và cơ phó Mimi Tompkins đều nhận được giải thưởng danh giá về mặt chuyên môn sau khi thành công cứu sống các hành khách.
Người ta cũng xây dựng khu vườn tưởng niệm Lansing ở gần sân bay Honolulu cho tiếp viên trưởng Clarabelle Lansing - nạn nhân xấu số duy nhất trong vụ tai nạn năm 1988.
Khi vụ việc xảy ra, chuyến bay số hiệu 243 đang trên đường bay đến đảo Honolulu, Hawaii. Khi máy bay cất cánh được 23 phút — ở độ cao 7.300 mét, một tiếng nổ lớn bất ngờ vang lên. Đi kèm với đó, một phần nhỏ của nóc phi cơ bị nứt vỡ. Kết quả là lực nén đã xé toạc một mảng nóc lớn của chiếc máy bay phản lực Boeing 737-200. Toàn bộ hành khách ngồi ở 5 hàng ghế đầu tiên không có gì che chắn ngoài bầu trời xanh phía trên họ.
Không khí có áp suất trong cabin bục vào bầu khí quyển đã kéo tuột một tiếp viên hàng không ra ngoài không trung, khiến chiếc máy bay cùng 94 người khác rơi vào một cơn lốc xoáy. Nữ tiếp viên không may mắn đó chính là Clarabelle Lansing, người đang phục vụ ở khoang hạng nhất.
William Flanigan, một kỹ sư hàng không vũ trụ 54 tuổi người Mỹ, kể lại: "Tôi và vợ đang trong chuyến đi kỷ niệm 21 năm ngày cưới đến Hawaii. Nữ tiếp viên ấy vừa đưa cho vợ tôi một ly đồ uống. Cô dừng lại và nói với rằng chúng tôi đang hạ độ cao. Và sau đó, vèo một cái, cô ấy đã biến mất. Tay chúng tôi chỉ vừa chạm vào nhau thì sự việc xảy ra".
Joy Flanigan, vợ của William, ngồi ở ghế 2-C ngay bên cạnh cửa sổ, ngã dúi vào khay để đồ uống và chảy đầy máu. Trong khi đó, chồng của bà thì nhìn thấy bầu trời và đại dương không ngừng chao đảo trước mắt. Họ sợ tái mét và chộp chặt lấy tay nhau.
Sự cố hy hữu đã khiến cả máy bay rơi vào hỗn loạn. Tuy nhiên, trong thời điểm ngàn cân treo sợi tóc, phi công Robert Schornstheimer, 42 tuổi, là người hiếm hoi còn giữ được sự bình tĩnh và tỉnh táo tuyệt đối. Là một cựu chiến binh đã 12 năm làm việc cho hãng hàng không Aloha, ông không thể quan tâm đến bất cứ điều gì ngoại trừ việc áp suất cabin bị mất rất lớn, máy bay đang rơi xuống rất nhanh. Ông nỗ lực chiến đấu để giữ cho chiếc Boeing tiếp tục bay trong khi chuẩn bị hạ cánh khẩn cấp, một nỗ lực phi thường khi đó.
Và phép màu đã xảy ra. Chiếc máy bay chở gần 100 người đã thành công hạ cánh tại sân bay Kahului trên đảo Maui.
Phi hành đoàn đã hạ cánh thành công máy bay, cứu mạng 94 người. Ảnh: Newfoxy
Mức độ hư hỏng cấu trúc của chiếc Boeing 737-200 có thể nhìn thấy rõ từ vị trí mũi: nó rủ xuống khoảng một mét! Tuy nhiên, thật đáng kinh ngạc, chiếc phi cơ vẫn bay và có thể điều khiển được. Khi giảm tốc độ, tổ bay nhận thấy họ có thể giao tiếp với nhau bằng cách hét to lên, và họ đã phối hợp nhịp nhàng để hạ cánh máy bay.
"Sự bình tĩnh và chuyên nghiệp của phi hành đoàn khi đối mặt với tình huống ngàn cân treo sợi tóc như vậy đã nói lên rất rõ về kỹ năng bay của họ", tạp chí Flight Safety Australia (An toàn bay Australia) viết.
Nhờ sự chuyên nghiệp và bình tĩnh của phi hành đoàn, chiếc máy bay đã được hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Kahului trên đảo Maui của Hawaii.
Tại đó, đội cứu hộ tiếp ứng 65 hành khách và thành viên đoàn bay trong tình trạng bị thương, riêng tiếp viên hàng không Clarabelle Lansing mất tích. Thi thể của cô không bao giờ được tìm thấy.
Hành khách được đưa khỏi chiếc máy bay mất nóc vẫn chưa hết hoảng sợ.
Trước khi vụ tai nạn xảy ra, Chương trình Đánh giá Lão hóa Đội bay của Boeing đã đưa ra khuyến nghị cho các nhà khai thác về hoạt động kiểm soát ăn mòn và kiểm tra cấu trúc hoàn chỉnh. Khuyến nghị được đưa ra dựa trên ít nhất bốn máy bay đã hoạt động nhiều thời gian. Trong đó, họ cũng nhấn mạnh việc kiểm tra chi tiết các khớp nối quan trọng trên tất cả các máy bay đã trải qua hơn 40.000 chu kỳ bay.
Chiếc Boeing 737-200 nói trên được chế tạo vào năm 1969 và được giao hàng mới nguyên cho Aloha Airlines. Mặc dù, tổng số giờ bay tích lũy của nó là 35.496 giờ bay, không quá nhiều tính đến thời điểm xảy ra tai nạn, nhưng số chuyên bay mà Boeing 737-200 trải qua lại lên đến hơn 89.000 chuyến. Trung bình, cứ mỗi 20 phút, nó lại có một chuyến, chủ yếu là từ hòn đảo này sang hòn đảo khác thuộc quần đảo Hawaii.
Ấn bản tháng 4/2008 của tạp chí Flight Safety Australia đã lý giải chi tiết về kết cấu thân máy bay của chiếc Boeing 737, cũng như nguyên nhân tại sao một bộ phận được thiết kế để chịu được vết nứt dài tới 110cm, lại đổ sụp khi các vết nứt nhỏ hơn kết hợp lại, khiến phần nóc của khoang hành khách bị bung ra hoàn toàn.
Trục vớt mảnh vỡ từ máy bay của Aloha Airlines.
Vụ việc kinh hoàng đã để lại một bài học lớn về các nguyên nhân khả dĩ có thể xảy ra trong tai nạn hàng không. Chuyến bay này có lẽ đã thiệt hại nhiều hơn nếu không nhờ có sự bình tĩnh và kỹ năng của các phi công. Cả cơ trưởng Robert Schornstheimer và cơ phó Mimi Tompkins đều nhận được giải thưởng danh giá về mặt chuyên môn sau khi thành công cứu sống các hành khách.
Người ta cũng xây dựng khu vườn tưởng niệm Lansing ở gần sân bay Honolulu cho tiếp viên trưởng Clarabelle Lansing - nạn nhân xấu số duy nhất trong vụ tai nạn năm 1988.
Theo Phương Mộc (Phụ Nữ Số)
